Stadsontwikkeling

Stadsontwikkeling is de organisatie van de gemeente die zich bezighoudt met de ontwikkeling van onze buitenruimte. De werkwijze van deze gemeentelijke dienst heeft onze aandacht getrokken. Na het bestuderen van verschillende gebiedsontwikkelingen, trekken wij de conclusie dat het klimaat, het milieu en de invloed van omwonenden de sluitposten slechts bijrollen vervullen.

Zo wordt participatie in alle gevallen als een middel gezien gezien en niet een doel. Ook houdt stadsontwikkeling geen rekening met de CO2 uitstoot van een ontwikkeling (vooral bij sloop heeft dit grote gevolgen), berekent alleen stikstof neerslag voor Natura2000 gebieden en staat buitendijkse ontwikkelingen zonder beperkingen toe, dat wil zeggen dat onbeschermde grond tegen maximale prijs wordt verkocht.

Ook wordt voor klimaatadaptatie kostbaar oppervlaktewater gedempt voor stedelijke ontwikkeling, zoals in de Rijnhaven en mogelijk de Schiehaven. Deze “bekkens’ kunnen niet meer worden gebruikt als berging of buffer voor zeer natte of droge periodes. Ook zal het dempen een opstuwend effect hebben voor het inkomend hoog water. De waterkwaliteit zal ook niet verbeteren door al het dempen. Dit wordt een steeds grotere zorg als Nederland in 2027 aan de Europese regels voor waterkwaliteit moet voldoen.

Stadsontwikkeling geeft in alle gesprekken aan dat projecten worden getoetst aan de bestaande milieuwetgeving en met achterhaalde overstroming kansberekeningen (de peiluitgiftes die nu worden gehanteerd zijn uit 2018). Met deze wettelijke kaders, die ver achterlopen op de adviezen en oproepen van wetenschappers en experts, kunnen klimaatdoelen niet worden gehaald en worden inwoners geconfronteerd met steeds hogere klimaatrisico’s en gezondheidsrisico’s, zonder dat de gemeente hen hiervoor waarschuwt. Zie de pagina wetenschap voor de rapporten.

Wethouder Zeegers

De Rotterdamse wethouder Zeegers heeft na haar opstartperiode als wethouder geconstateerd dat er geen duidelijk besluitvormingsproces is voor ruimtelijke projecten. Dit biedt perspectief voor de toekomst indien er een besluitvormingsproces wordt opgetuigd dat als uitgangspunten water, natuur en inspraak hanteert. Wij zullen de wethouder aan deze belofte houden en alle plannen die nog zonder dit nieuwe proces tot stand komen sterk bekritiseren.

Voor de uitvoering van plannen heeft de gemeente een ambtelijk apparaat dat de verantwoordelijkheden en mandaten heeft opgesplitst naar vele rollen en posities. Voor wie interesse heeft in deze “boom”, en/of mensen die willen weten wie verantwoordelijk is voor het project in jouw buurt, is het de moeite waard eens door deze lange lijst heen te lopen.

Plannen voor gebiedsontwikkeling worden samen met bouwbedrijven gemaakt, al vanaf het prille begin. Zo is Parkhaven010 al in 2017 in beeld gekomen door een intensieve samenwerking tussen stadsontwikkeling en bouwondernemingen waarbij medewerkers van SO zijn gedetacheerd bij de bouwondernemingen of -combinatie. In een later stadium heeft het college de juridische mogelijkheid om “markt-initiatieven” toe te staan in de vorm van “unsolicited proposal” aangenomen. Hierdoor werd deze manier van “samenwerken” ineens een stuk makkelijker en kon dus dit plan, dat door stadsontwikkeling al was meegetekend, door de ontwikkelcombinatie worden ingediend. Een bijzondere gang van zaken, en zo lijken er veel meer te zijn.

Participatie is alleen mogelijk via de wettelijke zienswijzen en bezwaarschriften. Elke andere vorm van inspraak wordt in de vorm van “informatie” gegoten en afgedaan als een verplichting zonder consequenties.

Netwerkcorruptie

Er is een term voor deze werkwijze: netwerkcorruptie. In dit artikel van Vrij Nederland, dat gratis is te beluisteren, wordt uitgelegd hoe dit werkt aan de hand van twee voorbeelden.

De werkgroep “Stadsontwikkeling” gaat een antwoord vinden op de vragen:

Onder welk mandaat werkt stadsontwikkeling en voor wie werkt stadsontwikkeling?
Hoe werkt de planvorming en wie bepaalt het beleid, ofwel consistentie van beleid?
Hoe wordt milieu en klimaatkennis up-to-date gehouden?
Hoe verhoudt het toetsen aan wettelijk kader zich met behoorlijk bestuur?
Op welke manier organiseert stadsontwikkeling invloed van de omwonenden en andere belanghebbenden?
Wat is de relatie met de bouwbedrijven? Hoeveel medewerkers van stadsontwikkeling werken er binnen projectontwikkelaars?

Op een vraag over schade aan de biodiversiteit en de natuur in het Euromast park door Parkhaven010 antwoordt de klimaatdeskundige van Stadsontwikkeling:
“Ik denk dat een ontwikkeling langs de rand van het Park Euromast juist meerwaarde kan hebben voor de stad en het gebruik en kwaliteit van Het Park.
Aan dit zitten nu zeer beperkt woonadressen en programma. Terwijl dit een van de voorwaarden is voor een goed gebruik en aantrekkelijk park (naast een aantrekkelijke inrichting).
Dat vraagt natuurlijk wel van de uitwerking van deze gebiedsontwikkeling, dat ontwikkeling dus ook wat teruggeeft aan het park. Qua ruimtelijke inpassing bv een adres voorkant aan het park komt. Maar zeker ook door andere stedelijke opgaven meet te nemen in de ontwikkeling; zoals Klimaatadaptatie (berging neerslag, voorkomen hitteoverlast door toename verhard opp, toename bomen, rekening houden met primaire waterkering (en toekomstige versterking) enz, zie “Klimaatopg in kaart’), maar ook voor natuur inclusief bouwen, co2 reductie, beperken automobiliteit en stimuleren ov/fiets/voet.”

Klimaatverantwoording van Stadsontwikkeling

Stadsontwikkeling heeft verschillende vragen die wij stelden over klimaat, natuur en waterbeleid beantwoord, ook ten aanzien van verschillende gebiedsontwikkelingen in de stad.

Uit de antwoorden blijkt dat de gemeente één verordening heeft opgenomen waaraan ontwikkelingen moeten voldoen: de hemelwaterverordening, die voorschrijft dat 50mm regenwater moet worden opgevangen bij nieuwbouw. Helaas moet hiervoor de constructie sterker worden uitgevoerd en kost dit dus meer bouwmateriaal, en dus CO2 uitstoot. Dit is dus geen oplossing, alleen een truc om stedelijke verdichting “goed te praten”. Verder staat het gemeentebeleid vol met richtlijnen en vuistregels die alleen als advies dienen en wordt er gerefereerd aan de omgevingsvisie waarin helemaal geen omgevingswaarden zijn opgenomen. Slopen voor nieuwbouw wordt niet op duurzaamheid (CO2 uitstoot bijvoorbeeld) vergeleken met hergebruik. Met als dieptepunt de voorgenomen sloop van een recentelijk volledig gerenoveerd Pompenburg complex. We zullen vragen als deze blijven stellen zodat stadsontwikkeling blijft reflecteren op hun eigen werkwijze.

Hier lees je alle vragen en antwoorden.

Wil je helpen om de werkwijze van stadsontwikkeling zo goed en breed mogelijk in beeld te brengen, laat dat dan weten via ja@rotterdamnatuurlijk.nl. Of misschien heb je al informatie die zinvol is om te delen.